Zasilaczom do komputera zwykle nie poświęca się przesadnie dużo uwagi. Jeśli moc jest odpowiednia, to w zasadzie więcej wymagań można nie mieć. Ale jest i druga strona medalu: większość podzespołów jest bardzo wrażliwa na charakterystykę napięcia, a najlepsze zasilacze do komputera znacząco ułatwią też modernizację sprzętu. Warto więc skupić się na wyborze nieco bardziej niż do tej pory.
Spis treści
Czy tani zasilacz do komputera jest zły?
Najlepsze, a w każdym razie najpopularniejsze zasilacze, często kosztują niewiele mniej od całkiem niezłego procesora. A przecież nie jest wielkim wyzwaniem znalezienie zasilaczy do komputera za jakieś 100-200 złotych. Czy cena faktycznie jest tak istotnym kryterium wyboru? Bezpośrednio nie, natomiast trzeba zdać sobie sprawę z kilku ograniczeń:
- najlepsze zasilacze do komputera, które są w danym momencie polecane, będą droższe przez sam fakt, że są po prostu nowszymi konstrukcjami;
- tanie zasilacze nie muszą być słabe, ale często będą miały nieoptymalną charakterystykę prądu wyjściowego. Nie będzie na tyle zła, żeby uszkodzić inne podzespoły, ale w dłuższej perspektywie może się to przekładać na ograniczenie ich wydajności i żywotności;
- w przypadku wielu tanich konstrukcji nie można być pewnym ich pochodzenia. Oczywiście – podróbki też czasem działają dobrze, ale czy za niekoniecznie wielką różnicę w cenie zasilacza warto ryzykować stabilnością i sprawnością pozostałych podzespołów?
Czarna lista zasilaczy komputerowych
W internecie od ponad dziesięciu lat krążą różne wersje czarnej listy zasilaczy komputerowych. Jak głęboko trzeba wziąć je sobie do serca i czym w ogóle jest czarna lista?
Czarna lista zasilaczy komputerowych to wypracowane przez użytkowników zestawienie marek (rzadziej konkretnych modeli) zasilaczy, które powodują problemy. Bardzo ważne: podstawą tej listy nie są żadne jakościowe ani ilościowe badania, tylko raczej ogólna opinia o producencie, więc czasem trafiają tu nawet marki, które nie są szczególnie nisko oceniane.
Najlepsze zasilacze do komputera muszą wyróżniać się stabilną pracą, dużą trwałością, a przede wszystkim powinny zapewniać taką moc, jaką deklaruje producent. Modele, które trafiają na czarną listę, mogą dawać nierówne (albo po prostu niewłaściwe) napięcie, mogą być nietrwałe, niedbale wykonane albo wprost niebezpieczne.
Oczywiście – nie każdy z egzemplarzy z czarnej listy po podłączeniu do sieci grozi wybuchem albo nawet małym pożarem, ale są to zasilacze, z którymi wiele osób ma różne problemy.
Zła wiadomość jest taka, że czarna lista zasilaczy jest dwa-trzy razy dłuższa niż biała lista, na której znajdują się generalnie tylko modele ze średniej i wyższej półki cenowej.
Jaki zasilacz do komputera będzie najlepszy?
Wybór zasilacza do komputera nie jest wielkim wyzwaniem. Podstawowe kryteria są raptem dwa: rozmiar i moc.
Rozmiary zasilaczy komputerowych
Rozmiary są praktycznie zawsze podane jako oddzielne parametry, ale najczęściej nie trzeba się szczególnie wczytywać, ponieważ już znając tylko typ zasilacza, można ocenić, czy zgra się on z obudową.
- Zasilacze ATX to podstawowy standard. Mają wymiary 150×140×86 mm, ale ponieważ dziś coraz częściej potrzeba większej mocy, to tutaj pojawiają się już dość regularnie konstrukcje większe.
- Zasilacze SFX są mniejsze, a ich wymiary to 63,5 × 125 × 100 mm. W Wariancie L są o 20 mm dłuższe. Najczęściej nie mają wielkiej mocy, ale do małych obudów i średnio wymagających zestawów nadają się całkiem nieźle
- Zasilacze TFX o wymiarach 65 × 85 × 175 mm. Są co prawda niewielkie, ale też nie mają dużej mocy i zarówno ich dostępność, jak i przydatność, są dość ograniczone.
Zasadniczo powinno się najpierw dobrać zasilacz do komputera, a dopiero później obudowę, ale producenci PSU wiedzą, że nie wszyscy tak robią, więc nawet w fizycznie niewielkim zasilaczu często są w stanie zmieścić całkiem wydajny układ zasilający.
Moc zasilacza
Moc dobiera się oczywiście pod kątem użytych do budowy zestawu komputerowego komponentów. Najlepsze zasilacze będą działały wydajnie, nie będą się za mocno grzały, a co ważniejsze, będą jeszcze miały pewien zapas mocy, który przyda się nie tylko w chwili rozbudowy komputera, ale nawet na etapie jego codziennej eksploatacji.
Jak obliczyć moc zasilacza do komputera?
W sieci można znaleźć gotowe sugestie dotyczące tego, ile watów powinien mieć zasilacz do różnych zestawów. Nie są one szczególnie dokładne, ponieważ pod uwagę biorą przede wszystkim pobór mocy przez procesor i kartę graficzną, a oba te elementy dostępne są w różnych wersjach, które różnią się między sobą również zapotrzebowaniem na energię. Można oczywiście spróbować wysnuć jakieś ogólne wnioski, ale będą one stanowiły jedynie punkt wyjścia do dalszych obliczeń.
- Komputery ze zintegrowaną grafiką albo jakimś naprawdę podstawowym modelem z powodzeniem mogą pracować pod zasilaczem 400 W.
- Jedna wydajna karta graficzna z procesorem i7 podniesie zapotrzebowanie na poziom 600-700 W.
- Duże zestawy z dwoma kartami graficznymi mogą wymagać ponad 1000 W na zasilaczu.
Pozostaje jednak cały czas pytanie: jak obliczyć moc zasilacza, nie odwołując się do zgrubnych szacunków.
- Najpierw oczywiście trzeba sprawdzić zapotrzebowanie na energię elementów składowych komputera. Przy większości standardowych konstrukcji wystarczy uwzględnić kartę graficzną i procesor, a na pozostałe podzespoły założyć ok. 50 W – to powinno w zupełności wystarczyć.
- Następnie należy uzyskane wartości pomnożyć razy 1,6 albo nawet razy 2. To dlatego, że zasilacze najwyższą sprawność osiągają, jeśli pracują na 50-70% swoich możliwości. Powyżej tego progu bardzo się grzeją, a to zmniejsza ich żywotność.
Jak czytać moc podaną przez producenta?
Obliczenie sumarycznej mocy nie rozwiązuje problemu. Zapotrzebowanie na moc ze strony procesora i karty graficznej jest przekazywane na linii 12 V, więc to z nią należy porównać otrzymane przed chwilą wartości i to ona powinna stanowić języczek u wagi. Linie 3,3 i 5 V są zasadniczo zawsze wystarczające – służą do zasilania podzespołów, które i tak mają relatywnie niski pobór energii.
Jeśli producent podaje tylko jedną wartość w opisie zasilacza, to nie pozwoli to jeszcze na wybór najlepszego modelu. Trzeba dokopać się w dokumentacji do mocy linii 12 V i tę wziąć pod uwagę. Dodatkowym problemem może być fakt, że na niektórych zasilaczach wyeksponowana jest moc szczytowa. W gruncie rzeczy jest to parametr całkowicie nieistotny z punktu widzenia budowy zestawu i należy odszukać wartość mocy znamionowej, bo właśnie z taką będzie normalnie pracował zasilacz.
Liczenie? Nie, lepiej użyć kalkulatora
Wszystko, co zostało napisane wyżej, to prawda i są to przecież istotne informacje. Obliczanie mocy zasilacza na piechotę jest jednak dość męczące, szczególnie na etapie planowania zestawu i sprawdzania różnych konfiguracji. Wtedy przydaje się kalkulator mocy zasilacza, bo w nim często można po prostu wybrać podzespoły w odpowiedniej konfiguracji z listy i nie tylko zobaczyć obliczenia mocy, ale też listę sugerowanych zasilaczy.
Niemniej jednak cały czas warto wiedzieć, skąd się konkretne wartości biorą, dobrze też jest sprawdzić sugerowane modele pod kątem obecności na czarnej liście (kiepscy producenci przecież też reklamują swoje modele, co nie znaczy, że po spełnieniu warunku odpowiedniej mocy można je bezpiecznie stosować).
Szczegóły wyboru: najlepsze zasilacze i ich charakterystyka
Kierowanie się samą mocą nie jest błędem, ale zwykle, jeśli wziąć pod uwagę kilka dodatkowych kryteriów, to można kupić lepszy zasilacz do komputera.
- Poziom hałasu. Zasilacze muszą hałasować, chyba że nie będą miały wentylatora. Takie modele nazywa się pasywnymi i są one siłą rzeczy niezbyt wydajne. Półpasywne mają wentylator, który uruchamia się dopiero po osiągnięciu pewnej temperatury, a chłodzenie aktywne pracuje zawsze, więc będą to generalnie modele najgłośniejsze, ale i tak warto rzucić okiem w kartę informacyjną i poszukać konkretnej wartości natężenia dźwięku.
- Tu, im ich więcej, tym lepiej, szczególnie przy zestawie komputerowym z wyższej półki. Nie ma listy najważniejszych i mniej istotnych zabezpieczeń: każde pełni inną funkcję i w zasadzie każde warto mieć, ale ponieważ każdy poziom zabezpieczeń to dodatkowe koszty, w większości przypadków trzeba szukać jakichś kompromisów.
- Wydajność. To, że optimum wydajności dla większości zasilaczy wypada na około 50% obciążenia to żadna rewelacja. Można jednak sprawdzić, jaką klasę efektywności ma dany model. Oznaczane jest to certyfikatem 80 PLUS i w kolejności od najmniej do najbardziej wydajnego poziomy to bronze, silver, gold, platinum, titanum. Na samym dole jest jeszcze klasa bez dodatkowych oznaczeń.
- Okablowanie i jego konstrukcja. To nie jest wcale sprawa błaha, bo zasilacze mogą mieć różną liczbę złączy, które mogą, choć nie muszą, być modułowe. To, jakie modele sprawdzą się najlepiej, to kwestia bardzo indywidualna. Generalnie sama modułowość nie jest najczęściej potrzebna, natomiast dodatkowe złącza przydadzą się przede wszystkim do zasilania kart graficznych (PCIe).
Czy marka zasilacza jest ważna?
Czy z tych marek zasilaczy, które nie znajdują się na czarnej liście, można wybrać najlepsze? Zwykle będzie to trudne – różnice techniczne nie są duże, natomiast mogą przełożyć się na kulturę pracy, choć ta będzie kształtowana także przez charakterystykę podłączonych podzespołów.
Wybór najlepszego zasilacza tylko na podstawie opinii innych użytkowników jest możliwy wyłącznie wtedy, kiedy rozpatruje się identyczne zestawy komputerowe. Wiele marek ma jednak pewne swoje cechy charakterystyczne: zasilacze jednych uchodzą za najlepsze do komputerów pracujących bardzo długo, innych – tam, gdzie obciążenie jest ekstremalne, a jeszcze inne zasilacze do komputerów są uznawane za najlepsze dlatego, że pracują cicho. Takie wskazówki warto znać, ale nie powinny stanowić one decydującego argumentu przy wyborze idealnego PSU.
Na koniec warto dodać, że idealny zasilacz prawdopodobnie nie istnieje: modele z doskonałą przetwornicą, nie będą za bardzo wydajne, te najwydajniejsze – mogą nie być zbyt ciche, ciche – nie będą miały płaskich kabli, co czasem utrudnia odpowiednią aranżację w przestrzeni obudowy. Koniec końców wybór najlepszego zasilacza zawsze będzie kwestią indywidualną.
Zasilacz do komputera - Ranking 2024
Warto sprawdzić poniższy ranking najlepszych produktów z kategorii Zasilacz do komputera. To zestawienie jest przez nas aktualizowane raz w miesiącu, żeby produkty były aktualne i dostępne w dystrybucji.
Chyba coraz częściej poszukiwana rzecz. Zastanawiam się czy nie kupić zasilacza do komputera… Ale nie wiem jaki model wybrać i który będzie najlepszy. Zobaczę te, które polecacie i może coś wybiorę.